KENTSEL DÖNÜŞÜM STRATEJİ BELGESİ
Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi; Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve/veya ilçe
belediyeleri ile İl Özel İdareleri’nin yetki sınırları dâhilindeki yerleşim bütününde
gerçekleştirecekleri kentsel dönüşüm uygulamalarına ilişkin ana kararlar içeren, üst ölçekli
planlarla ilişkili, alan esaslı dönüşüme öncelik vererek ilgili yerleşmeye dönüşüm uygulamaları
açısından bütüncül yaklaşım getiren ve uygun ölçekteki haritalar üzerinde dönüşüm
stratejilerini yansıtacak kavramsal çalışmaları belli bir program dâhilinde ortaya koyan il ve
ilçe düzeyinde hazırlanan kentsel dönüşüme yönelik yol haritası niteliğinde bir belgedir.
Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi”ni Hazırlamaya Yetkili İdareler
Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi; Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve/veya ilçe
belediyeleri ile İl Özel İdareleri tarafından hazırlanarak Bakanlığa iletilir. Bu çerçevede;
a) Büyükşehir belediyeleri tarafından; idari sınırının tamamını içerecek şekilde, il ve ilçe
belediyeleri tarafından ise; belediye ve mücavir alan sınırı bütününde hazırlanır.
b) Büyükşehir belediye sınırı içerisinde yer alan ilçe belediyeleri tarafından; büyükşehir
belediyesinin görüşünü almak kaydıyla ilçe idari sınırları bütününde Kentsel Dönüşüm
Strateji Belgesi hazırlanır.
c) Belediye ve mücavir alan sınırı dışında ise; tüm yerel belediyelerin işbirliği ile İl Özel
İdareleri yürütücülüğünde hazırlanır.
“Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi”nin İçeriği
“Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi”nin aşağıda belirtilen bilgi, belge, analiz ve diğer
dokümanları içeren bölümlerden oluşması gerekmektedir.
1.2.1. Kent Bütününün Analizi ve Verilerin Toplanması,
1.2.2. Dönüşüm Alanlarının Önceliklendirilmesi,
1.2.3. Yasal Dayanağın Belirlenmesi,
1.2.4. Finansman Yönetiminin Belirlenmesi,
1.2.5. Kentsel Dönüşüm Uygulama Takviminin Oluşturulması,
1.2.6. Tasarım İlkelerinin Belirlenmesi.
Kent Bütününün Analizi ve Verilerin Toplanması
Kent bütününün analizi ve verilerin toplanması ile ilgili bölümün; kent bütününe ilişkin
analizler, mevcut dönüşüm alanlarının durumu, arz talep dengesinin tespiti ile sosyal ve
ekonomik yapının analizi ile ilgili kısımlardan oluşması gerekmektedir.
Dönüşüm Alanlarının Önceliklendirilmesi
Birinci kısımdaki kent bütününün analizi ve toplanan veriler doğrultusunda ortaya çıkan
sentez sonuçlarının değerlendirilmesi ile birlikte kent bütününde dönüşüm yapılması öngörülen
alanlar belirlenerek,
-Dönüşüme konu alanlardaki “Risk Durumu” (Can kaybı, ekonomik kayıp, çevresel
etkiler vb.),
-Dönüşüme konu edilmesi öngörülen alanlardaki “Vatandaşların Beklenti ve
Yaklaşımları”,
– “Finansman İhtiyacı”,
– Kentsel dönüşüm uygulamasının gerçekleştirilmesi öngörülen alanlarda dönüşümün
gerçekleşmesi halinde “Kente Sağlayacağı Ekonomik ve Sosyal Değerler”
dikkate alınarak dönüşüm uygulamalarının yapılması öngörülen alanlara yönelik
önceliklendirme yapılır.
Yapılan önceliklendirme çerçevesinde belirlenen alanlara ilişkin kısa, orta ve uzun
vadede dönüşüme ait eylemler, etaplamalar ve yol haritası belirlenir.
Dönüşüm alanlarının önceliklendirilmesine ilişkin belirlenecek eylem, etap ve
değerlendirmeler; bilgi, belge ve yerleşmenin özelliği ile gerçekleştirilecek dönüşüm
uygulamalarına yönelik olarak uygun ölçekteki harita, görsel doküman ve çizimlerle
desteklenir.
Yasal Dayanağın Belirlenmesi
Kent bütününde, kentsel dönüşüm uygulamalarının yürütüleceği alanların
önceliklendirilmesi de dikkate alınarak hangi alanlarda, hangi mevzuatın esas alınacağına
ilişkin yasal dayanak belirlenir.
Bu çerçevede kentsel dönüşüm uygulamalarına imkân veren ilgili Kanunlar ile bu
Kanunların amaç ve kapsamı aşağıda belirtilmektedir;
a) 5393 sayılı Kanun’un 73 üncü maddesi kapsamında;
Konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları,
rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını
yeniden inşa ve restore etmek, kenti tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya afet riskine karşı
tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim alanlarının tespiti gerçekleştirilir.
b) 5366 sayılı Kanun kapsamında;
Yıpranan ve özelliğini kaybetmeye yüz tutmuş; sit alanı olarak tescil ve ilan edilen
bölgeler ile bu bölgelere ait koruma alanlarının tespiti yapılır.
Bu bölgelerde, bölgenin gelişimine uygun olarak alanın yeniden inşa ve restore
edilmesi, konut, ticaret, kültür, turizm ve sosyal donatı alanları oluşturulması, afet risklerine
karşı tedbirler alınması tarihi ve kültürel taşınmaz varlıkların yenilenerek korunması ve
yaşatılarak kullanılması amacıyla dönüşüm uygulamaları gerçekleştirilir.
c) 6306 sayılı Kanun kapsamında;
Zemin durumu ve/veya üzerindeki yapılaşma nedeniyle can ve mal güvenliği
bakımından risk teşkil eden “Riskli Alanlar” ile Kanun kapsamında yeni yerleşim alanı olarak
kullanılmak üzere “Rezerv Yapı Alanları” tespit edilerek, fen ve sanat normlarına uygun olarak
sağlıklı, güvenli ve yaşam alanları oluşturmak amacıyla alan esaslı dönüşüm uygulamaları
gerçekleştirilir.
